Dzień Pisania Piórem: 5 powodów, by (na nowo) zakochać się w atramencie

W dobie klawiatur, ekranów dotykowych i sztucznej inteligencji pisanie piórem może wydawać się anachronizmem, ale dla wielu osób to nie tylko sztuka, ale także źródło ogromnej satysfakcji. 12 lutego obchodzimy szczególne święto – Dzień Pisania Piórem. To moment, który skłania do refleksji nad sztuką pisania odręcznego i jej miejscem we współczesnym świecie.

Kultura pisania

Pisanie piórem to nie tylko czynność – to element kultury osobistej. W dobie szybkiej komunikacji elektronicznej odręcznie napisany list czy kartka stają się czymś wyjątkowym i niosą ze sobą szczególną wartość emocjonalną. Życzenia, słowa otuchy czy gratulacje spisane atramentem pozostają w pamięci na dłużej niż w przypadku standardowej wiadomości e-mail czy SMS. Stają się wyrazem szacunku dla odbiorcy, osobistego zaangażowania, dbałości o formę i treść, kultury osobistej w najlepszym wydaniu.

Pisanie piórem prowadzi także do staranniejszego formułowania myśli, a dla wielu jest też swoistą formą medytacji. Nie bez powodu pamiętniki, listy czy osobiste notatki nadal często spisywane są właśnie w ten sposób. To także doskonała okazja do oderwania się od ekranu i zwolnienia w świecie, w którym wszystko dzieje się w zawrotnym tempie.

Ćwiczebnik

Historia pióra

Historia narzędzi pisarskich jest znacznie dłuższa i bardziej fascynująca, niż mogłoby się wydawać. Czy wiesz, że wieczne pióro powstało wcześniej niż ołówek?

Początki ręcznego pisania mają swoje korzenie w starożytności. Ludy mezopotamskie używały rylców do zapisywania informacji na glinianych tabliczkach, a starożytni Egipcjanie i Rzymianie posługiwali się trzcinami i gęsimi piórami. W 1922 roku Howard Carter dokonał niezwykłego odkrycia w grobowcu Tutenchamona – znalazł tam pierwowzór wiecznego pióra.

W notatnikach Leonarda da Vinci z 1508 roku znajdziemy projekty przyrządów pisarskich z zapasem atramentu. Jednak pierwsze konstrukcje wiecznych piór pojawiły się dopiero w XVIII wieku. Nie zawsze były one niezawodne – często przeciekały lub wymagały uciążliwego dolewania atramentu. W 1707 roku Nicolas Bion, nadworny inżynier Ludwika XIV, skonstruował wieczne pióro pozwalające pisać nieprzerwanie przez dłuższy czas.

Do końca XVIII wieku popularne były pióra gęsie, których największą wadą była konieczność częstego ścinania końcówki. W latach 1808–1809 powstały pierwsze zaawansowane pióra metalowe. Nie stały się one jednak popularne z powodu wysokiej ceny. Dopiero w 1822 roku zaczęto je produkować maszynowo za sprawą Samuela Harrisona, który zbudował prototyp takiego pióra. Przełomem okazał się jednak wynalazek Lewisa Edsona Watermana w 1884 roku, który opracował system zapobiegający robieniu kleksów dzięki regulacji dopływu atramentu.

Kolejnym etapem był rozwój metalowych stalówek, które znacznie ułatwiły proces pisania. Od tego czasu pióra wieczne zdobywały coraz większą popularność, stając się nie tylko przydatnym narzędziem, ale też symbolem elegancji i statusu.

Wiek XX przyniósł kolejne innowacje, takie jak mechanizmy tłoczkowe czy nabojowe, dzięki którym pióra stały się bardziej wygodne w codziennym użyciu. Do dziś uznane marki kultywują tradycję wytwarzania piór wiecznych o ponadczasowym designie i wysokiej jakości. Dla kolekcjonerów to często prawdziwe dzieła sztuki – niektóre modele osiągają na aukcjach zawrotne ceny.

Dlaczego warto wrócić do pisania piórem?

Mogłoby się wydawać, że we współczesnym, cyfrowym świecie nie ma już miejsca na pisanie ręczne. Jednak liczne badania naukowe potwierdzają, że pisanie ręczne angażuje w mózgu obszary odpowiedzialne za kreatywność i uczenie się w sposób zupełnie inny niż przy pisaniu na klawiaturze.

  • Lepsze zapamiętywanie i przetwarzanie informacji – tworzenie notatek lub pisanie tekstów ręcznie aktywizuje proces myślowy – trzeba uważniej dobierać słowa i koncentrować się na formułowanych zdaniach. Dzięki temu zwiększa się też umiejętność długotrwałego zapamiętywania.
  • Wsparcie dla kreatywności – ręczne pisanie pozwala swobodnie przechodzić od jednej myśli do drugiej, szkicować rysunki, wykonywać strzałki czy dopiski na marginesie. To naturalny sposób na burzę mózgów i swobodne wyrażanie idei. Badania naukowe potwierdzają, że pisanie odręczne aktywuje w naszym mózgu obszary odpowiedzialne za uczenie się i kreatywność w sposób niedostępny podczas pisania na klawiaturze. Proces formowania każdej litery angażuje nasz umysł w wyjątkowy sposób i zapewnia większą płynność myślenia.
  • Rozwijanie zdolności manualnych – choć może się to wydawać oczywiste, regularne pisanie ręczne ćwiczy mięśnie dłoni i palców, co wpływa na wyrobienie ładnego charakteru pisma, a przy okazji wspiera koordynację ruchową.
  • Poprawa koncentracji i spostrzegawczości – ręczne pisanie bywa też formą relaksu – pozwala zwolnić, odetchnąć i skupić się na „tu i teraz”. Bez zbędnych powiadomień i rozpraszaczy cyfrowego świata łatwiej jest skupić się na zadaniu.
  • Element indywidualności – każdy z nas ma niepowtarzalny charakter pisma. Odręczne pisanie jest więc sposobem na wyrażenie własnej indywidualności i sprzyja budowaniu głębszych relacji. Zamiast identycznej czcionki na ekranie otrzymujemy osobisty „podpis” każdej notatki.

 Tak więc warto pamiętać o Dniu Pisania Piórem.

Jak świętować Dzień Pisania Piórem?

Jeśli masz w domu pióro wieczne lub nawet zwykłe pióro kulkowe, wykorzystaj ten dzień do napisania czegoś ręcznie. Możesz:

  • sporządzić notatkę w kalendarzu czy bullet journalu,
  • napisać list do kogoś bliskiego (albo do siebie – dlaczego nie?),
  • zanotować myśli na temat książki, którą właśnie czytasz,
  • przetestować, czy korekta na papierze działa u Ciebie lepiej niż na ekranie,
  • podzielić się w mediach społecznościowych zdjęciem swojego pisma odręcznego i ulubionego pióra,
  • poćwiczyć podstawy kaligrafii.

Jeśli pracujesz z tekstem zawodowo, wykorzystaj Dzień Pisania Piórem do eksperymentu – spróbuj porównać efektywność pracy na ekranie i na papierze.

Dzisiejszy świat korekty to głównie praca przed monitorem, ale warto pamiętać, że odręczne nanoszenie poprawek ma korzenie w historii edytorstwa. Jeszcze nie tak dawno redaktorzy i korektorzy pracowali na wydrukach. Gdy zakładałam firmę, korektę po składzie nanosiło się wyłącznie ręcznie. Skreślenia, dopiski i znaki korektorskie na marginesach były standardem. Nawet obecnie niektórzy korektorzy wolą wydrukować tekst, ponieważ to pozwala spojrzeć na treść z innej perspektywy i wyłapać błędy, które umykają na ekranie.

Z piórem w ręku

Choć żyjemy w erze cyfrowej, pisanie piórem nie musi być reliktem przeszłości. Może stać się świadomym wyborem. To sposób na zachowanie równowagi między światem cyfrowym a analogowym, rozwijanie kreatywności i koncentracji, kultywowanie sztuki pięknego pisania, a nawet tworzenie osobistych, niepowtarzalnych śladów naszej obecności.

Dzień Pisania Piórem to nie tylko nostalgiczne wspomnienie przeszłości – to zaproszenie do odkrycia na nowo wartości, które w dzisiejszym pośpiechu często umykają. To przypomnienie, że niektóre rzeczy wymagają czasu, uwagi i osobistego zaangażowania. W świecie, w którym wszystko dzieje się natychmiast, może właśnie tego najbardziej potrzebujemy?

* Artykuł powstał z okazji Dnia Pisania Piórem (12 lutego) dla wszystkich miłośników słowa pisanego i sztuki kaligrafii.

Patrycja Bukowska

Polecane wpisy