Jakie są objawy uzależnienia od pracy i jak sobie z nim radzić?

Od tego destrukcyjnego nałogu nie jest wolne również środowisko korektorów. Dominują w nim przede wszystkim perfekcjoniści, którzy mogą być bardziej narażeni na zachorowanie. Z okazji Światowego Dnia Pracoholików – 12 sierpnia – mam więc dla Ciebie kilka najważniejszych informacji na temat tego uzależnienia. 

Pracoholizm – co to jest? 

Pierwszy raz problem uzależnienia od pracy opisał w 1971 r. Wayn Oates. Dziś pracoholizm, podobnie jak inne pojęcia z zakresu psychologii i psychiatrii, wciąż znajduje się jednak w fazie badań. Funkcjonują więc różnorodne definicje tego zjawiska, a jednym z najnowszych ujęć jest tzw. work craving (pożądanie pracy) zaproponowane przez psycholożkę Kamilę Wojdyło.

Czym jest zatem pracoholizm? O tym problemie można mówić, gdy praca staje się nadrzędną wartością, wypełnia czas i myśli, nie jest już wyborem – a wewnętrznym przymusem, który nie pozwala relaksować się w czasie wolnym. Chociaż to nałóg akceptowany społecznie, rządzą nim mechanizmy podobne do tych związanych np. z alkoholizmem, zakupoholizmem czy narkomanią. Z uzależnieniem od pracy nie ma więc żartów – to choroba, którą trzeba leczyć.

Kto najczęściej zmaga się z uzależnieniem od pracy?

Według danych CBOS z problemem uzależnienia od pracy najczęściej zmagają się osoby w wieku od 25 do 44 lat. Nieznacznie częściej dotyczy też kobiet niż mężczyzn: 9,6% kontra 8,6%.

Badacze wymieniają różne przyczyny pracoholizmu. Do wystąpienia uzależnienia od pracy mogą predysponować m.in.:

W sidła nałogu wpadają najczęściej osoby ambitne, stawiające sobie wysoko poprzeczkę, a jednocześnie mające zachwiane poczucie własnej wartości – podkreśla psycholog Tomasz Korytko w wywiadzie dla miesięcznika „Medyk Białostocki”.

Okazuje się również, że wśród osób badanych przez CBOS rzeczywisty problem uzależnienia od pracy najczęściej dotyczy pracujących na własny rachunek. A przecież właśnie tak często pracują korektorzy…

Źródło: Raport CBOS: Oszacowanie rozpowszechnienia oraz identyfikacja czynników ryzyka i czynników
chroniących hazardu i innych uzależnień behawioralnych – edycja 2018/2019

Korektorzy, m.in. z powodu perfekcjonizmu, często są też narażeni na tzw. syndrom oszusta. Więcej na ten temat przeczytasz w artykule: Syndrom oszusta – czym jest i jak sobie z nim radzić?

Objawy pracoholizmu. Co powinno zwrócić Twoją uwagę?

Rozpoznanie uzależnienia od pracy odbywa się w gabinecie specjalisty (psychoterapeuty, psychiatry). W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że pracoholizm to stan, gdy występują takie problemy jak: 

W początkowej fazie pracoholizm wiąże się też z pozytywnymi emocjami, a nadmierne zaangażowanie w pracę pomaga w regulacji napięcia, stresu, lęku czy innych negatywnych odczuć. To jednak błędne koło, które najczęściej prowadzi do pogłębienia nałogu. Organizm często daje znać, że nie radzi sobie z nadmierną presją, potrzebuje odpoczynku. 

Pracoholizm a wypalenie zawodowe. Skutki uzależnienia

W 1969 roku w Japonii opisano pierwszy przypadek… śmierci z przepracowania (tzw. karoshi). Nadmiernie zapracowany 29-latek dostał zawału. Pracoholizm zwiększa jednak nie tylko ryzyko m.in. problemów zdrowotnych (np. sercowo-naczyniowych czy depresji) oraz pogorszenia relacji z bliskimi. Część osób zmaga się z wypaleniem zawodowym. Wśród jego objawów można wymienić m.in.:

Aby doświadczyć wypalenia zawodowego, wcale nie trzeba być jednak pracoholikiem. Taki problem może wystąpić również u osób bez nałogu – które mają jednak problem z regeneracją i realistycznym spojrzeniem na zawodowe obowiązki, a w pracy są narażone na przewlekły stres.

Jak radzić sobie z uzależnieniem od pracy?

Podobnie jak w przypadku innych uzależnień również dla pracoholizmu kluczowe jest leczenie u specjalisty. Przyjmuje głównie formę psychoterapii, która pomaga nauczyć się radzić sobie z emocjami w inny sposób i zmienić priorytety. To jednak bardzo indywidualna kwestia. 

Pracoholik często nie zauważa występujących u siebie objawów lub po prostu je bagatelizuje. Jeśli jednak czujesz, że cokolwiek może być nie tak – zgłoś się do specjalisty. Zadbanie o zdrowie psychiczne to jedna z najlepszych inwestycji w siebie!