Netykieta – 8 zasad, które warto stosować w sieci
Aby zachowywać się zgodnie z netykietą, musimy nie tylko wypowiadać się zgodnie z regułami poprawności językowej, lecz także przestrzegać ogólnych zasad dobrego zachowania w sieci. Inspiracją do napisania tego tekstu był Międzynarodowy Dzień Caps Locka. Co ma on wspólnego z netykietą? Przeczytaj artykuł.
Czym jest netykieta i dlaczego jest tak ważna
W życiu, w domu i w pracy obowiązują nas określone zasady. Uczymy dzieci grzeczności językowej i ogólnych zasad dobrego wychowania. Wymagamy od innych, by traktowali nas z szacunkiem. Czy z analogiczną sytuacją mamy do czynienia w internecie? Bywa różnie. Jednak także w świecie online obowiązują nas te same zasady, które stosujemy w niewirtualnej rzeczywistości.
Jaka jest definicja netykiety?
Netykieta to zbiór zasad dotyczących właściwego zachowania w internecie. Nie ma ani kodeksu, ani dokumentu, który zbierałby wszelkie reguły dotyczące tego zagadnienia w jednym miejscu. Czasem jednak – na forach lub w zamkniętych grupach – znajdziesz regulamin, który na takich zasadach bazuje. Osoby łamiące poszczególne punkty tego regulaminu mogą zostać nawet usunięte z danej grupy przez administratora.
Jak się zachować?
Celem netykiety jest budowanie dobrych relacji międzyludzkich w internecie. Nie jest to idylliczny postulat. To realny cel. Dlatego internauta powinien się tak zachowywać, by jego słowa i gesty świadczyły o życzliwości, szacunku względem rozmówcy, a także o uwzględnianiu językowych i kulturowych przyzwyczajeń innych osób czy sposobie postrzegania przez nie świata. Tyle wystarczy, by konwersacje, dyskusje i wymiana poglądów były dla wszystkich użytkowników sieci przyjemne i wartościowe. Jak postępować zgodnie z netykietą?
Przejdźmy do konkretów.
Netykieta – 8 zasad, które warto znać
1. Nie obrażaj innych
Anonimowość, nicki, czyli bezimienne komentarze, ułatwiają przekraczanie granic, również tych etycznych. Każda dyskusja jest cenna, jednak szerzenie nienawiści, kąśliwych i zupełnie niepotrzebnych uwag mogą ranić. Jeśli spotka Cię hejt, nie odpłacaj tym samym. Nie pozwól, by ktoś Cię wyprowadził z równowagi, nie publikuj agresywnych komentarzy czy poniżających grafik.
Coraz więcej mówi się o krzywdzących słowach, języku inkluzywnym czy feminatywach, a te dyskusje są bardzo emocjonalne. Broniąc praw jednej strony, często atakujemy tę drugą. Dyskutuj merytorycznie i kulturalnie. Mów o własnych uczuciach, nie oceniaj. Po drugiej stronie jest człowiek. Najważniejsze, żeby pamiętać o nim i okazywać mu szacunek.
2. Użyj wyszukiwarki w grupie, na forum lub Google
Chcesz zadać proste pytanie? Sprawdź najpierw, czy odpowiedź nie pojawiła się już gdzieś w internecie. Nie zmuszaj innych do wyszukiwania za Ciebie odpowiedzi na Twoje wątpliwości. Zazwyczaj możesz zrobić to samodzielnie. Gdy spytasz o coś, co możesz znaleźć w ciągu 5 minut, niektórzy mogą po prostu nie odpowiedzieć na Twoje pytanie.
3. Dbaj o czytelność swoich wypowiedzi
Niektórzy uważają, że nadużywanie Caps Locka wiąże się z nieznajomością zasad netykiety. COŚ W TYM JEST! Kapitaliki stosuj rzadko – kojarzą się z krzykiem. Jeśli nie chcesz, by Cię zapamiętano jako osobę, która zawsze rozkazuje, nie pisz w taki sposób. Postaw na proste komunikaty.
Niezgodne z zasadami netykiety są też:
Takie komunikaty są mniej czytelne i męczą odbiorców.
Jeśli zastanawiasz się, jak poprawnie używać emotikonów w tekście, przeczytaj artykuł o tym, jak mówić między słowami.
Ciekawostka
Czy wiesz, że 22 października obchodzimy Międzynarodowy Dzień Caps Locka? Internetowa etykieta nakazuje wstrzemięźliwość. Święto zostało zapoczątkowane w 2000 roku. Twórcą jest amerykański programista – Derek Arnold. Stworzył je, by wyśmiać nadużywanie Caps Locka w korespondencji mailowej. Zgodnie z zasadami netykiety kapitaliki powinny być używane tylko wtedy, kiedy jest to konieczne. Nie mogą służyć jako sposób na wyrażenie swojej agresji czy poirytowania.
4. Unikaj wulgaryzmów
Język jest różnorodny. Pozwala komunikować nam się ze światem i z innymi ludźmi. Wiem, że są sytuacje, w których krew buzuje w żyłach. Jednak pełne wulgaryzmów komentarze, maile czy wiadomości w mediach społecznościowych nie są mile widziane.
W niektórych grupach są one dopuszczalne, lecz dołączając takiej społeczności, zawsze sprawdź, czy nikogo nie urazisz. Aby wyrazić silne emocje czy dobitniej coś podkreślić, nie trzeba używać wulgaryzmów.
5. Dbaj o poprawność językową
Tak, wiem – korektorce łatwo powiedzieć. Nie chodzi tu jednak o perfekcyjność. Zasady pisowni, interpunkcji, gramatyki i dobrego stylu obowiązują wszędzie, również w komunikatach niewirtualnych. Stosowanie się do tych reguł ułatwia komunikację. Minęły czasy, gdy musieliśmy dodatkowo płacić za wiadomości z polskimi znakami diakrytycznymi. Czasem to samo słowo zapisane z polskimi „ogonkami” i bez nich może oznaczać zupełnie co innego.
Chcesz wiedzieć, na co zwrócić uwagę, poprawiając teksty internetowe? Przeczytaj artykuł Język internetu – jak poprawiać teksty w sieci.
6. Przestrzegaj regulaminów
Każda grupa ma swój regulamin. Zanim umieścisz pierwszy komentarz lub inny tekst, upewnij się, że Twoja publikacja nie narusza zasad netykiety. W razie wątpliwość spytaj o to administratora. Sprawdź też, jak uczestnicy danej społeczności komunikują się między sobą, jak się do siebie zwracają. Dopasuj się do zasad, które tam obowiązują.
7. Szanuj prawa autorskie
Chcesz opublikować zdjęcie, grafikę czy fragment tekstu? Zawsze zapoznaj się z licencją i podaj autora oraz źródło, jeśli prawo tego nakazuje. Nigdy nie przywłaszczaj sobie cudzych utworów: ktoś może Cię oskarżyć o łamanie praw autorskich. Nie zgadzaj się też na wykorzystanie Twoich treści bez zezwolenia.
8. Pilnuj zasad korespondencji mailowej
Pamiętaj o zwrotach grzecznościowych, nie zapomnij o podpisie, nie pozwól nadawcy zbyt długo czekać na odpowiedź. A co z kontrowersyjnym „Witaj”? Jeśli interesuje Cię ten temat, to przeczytaj artykuł Jak pisać e-maile. Poradnik dla przedsiębiorców. Znajdziesz tam też wzory maili i quiz.
Netykieta – wady i zalety
Celem netykiety są przyjazne relacje między użytkownikami internetu. Skoro ten cel jest tak ważny, warto stosować się do podanych reguł. Nic nam to nie zaszkodzi, a na pewno wszystkim w sieci będzie przyjemniej. Nie jest to zbiór sztywnych przepisów. Netykieta ułatwia komunikację. Nawiązuje do zasad dobrego wychowania. Uczy szacunku i tolerancji.
Oczywiście ma wady i zalety – jak każdy zbiór reguł. Jedni nade wszystko cenią sobie wolność, inni bezpieczniej się czują pośród nakazów i zakazów. Ważne, by znaleźć złoty środek.
Przedstawiłam Ci 8 zasad, które warto znać i stosować w sieci. Ale to oczywiście nie wszystkie normy grzeczności internetowej. Które zasady są dla Ciebie najważniejsze? Chętnie poznam Twoje zdanie.
