#3 Jak wygląda proces wydawniczy?

Żyjemy w czasach, w których wiele rzeczy możemy zrobić samodzielnie. Jedną z nich jest wydawanie książek. Kiedyś zobaczyć swoje nazwisko na okładce mogli tylko wybrani. Od kilku lat coraz bardziej popularny jest self-publishing, czyli proces samodzielnego wydawania książek. Polega on na tym, że w stworzeniu publikacji nie uczestniczy wydawnictwo. To autor odpowiada za wszystkie etapy procesu wydawniczego oraz formalności związane z drukiem, dystrybucją i promocją gotowego produktu.  

Autorzy często w mailach lub podczas konsultacji zadają mi pytania o proces wydawniczy:

W tym artykule postaram się rzucić nieco światła na poszczególne etapy przygotowania książki do druku.

Proces wydawniczy – jak wygląda przygotowanie książki do druku?

Odpowiednie przygotowanie do druku jest kluczem do tego, by czytelnicy chętnie sięgali po książkę, czytali ją z zapartym tchem i polecali innym.

Zanim jednak dzieło ona ujrzy światło dzienne, musi przejść cały proces wydawniczy – to właśnie dzięki niemu Twoja publikacja będzie bezbłędna i efektowna wizualnie.

Wśród najważniejszych osób, które są zaangażowane w powstanie Twojego „drukowanego dziecka”, znajdziesz przede wszystkim:

Proces wydawniczy książki może się różnić w zależności od formy wydania (self-publishing lub tradycyjna współpraca z wydawnictwem), rodzaju publikacji oraz konkretnych procedur. Zasadniczo jednak każdy autor powinien zadbać o najważniejsze kroki.

Konsultacja wydawnicza – wszystko, co musisz wiedzieć o procesie wydawniczym

To czas na rozmowę o Twoim projekcie, określenie oczekiwań i dostępnych możliwości.

Później wszystkie ustalenia trzeba przypieczętować umową. I tak właśnie startuje projekt – słowa zaczynają podróż, by po kolei pojawiać się w komputerach zespołu odpowiedzialnego za przygotowanie książki do druku.

Redakcja merytoryczna i językowa

Praca odbywa się najpierw w edytorze tekstowym (najczęściej w Wordzie lub w Google Docs). Redaktor czyta pierwszą wersję tekstu – stworzoną przez Ciebie. Do jego zadań należą m.in.:

Później Twój ruch – czeka Cię tzw. korekta autorska, czyli odniesienie się do poprawek, pytań, komentarzy i wskazówek. W końcu to Twój tekst, dlatego dobry redaktor chętnie będzie z Tobą rozmawiać o tym, co zrobić, by książka spodobała się czytelnikom.

Więcej o korekcie autorskiej przeczytasz w artykule Self-publishing krok po kroku – współpraca autora z redaktorem i korekta autorska.

Proces wydawniczy – adiustacja 

Kolejnym zadaniem redaktora przed drukiem książki jest przygotowanie tekstu do składu. To już nie kwestie merytoryczne i językowe, a techniczne – które mają wpływ na czytelny, spójny i estetyczny wygląd tekstu. 

Projekt graficzny i skład 

Opracowany redakcyjnie tekst trafia do grafika, który zajmuje się stworzeniem projektu książki na podstawie wskazówek redaktora i autora. Przygotowując makietę, określa m.in. format publikacji i wygląd stron, także takich jak strona tytułowa czy spis treści.

Musi też ustalić parametry techniczne, takie jak krój i stopień pisma, wielkość interlinii, szerokość wiersza. Na tym etapie należy też umiejscowić wszystkie elementy graficzne i wyróżniki, np. wypunktowania, cytaty, tabele, ilustracje.

Później składacz przenosi cały tekst do programu (zazwyczaj jest to InDesign), w którym nadaje mu ustaloną przez grafika formę.

Projekt okładki

Równolegle ze składem trwają prace nad oprawą graficzną i okładką, ponieważ całość powinna być wizualnie spójna. Jeśli masz jakiś pomysł, przedstaw go grafikowi. Przeleje Twoje myśli do programu graficznego i stworzy perfekcyjnie dopasowany projekt. 

Zwykle na okładce umieszcza się również tzw. blurb, czyli krótką informację zachęcającą do sięgnięcia po właśnie ten konkretny tytuł. Dobra okładka przykuwa uwagę i zachęca do zapoznania się z treścią książki, natomiast zły projekt może doprowadzić do tego, że czytelnik nawet do niej nie zajrzy.

Korekta tekstu

Nawet doskonały redaktor nie wyłapie wszystkich błędów. Dopracowanie tekstu to zadanie korektora, który analizuje treść pod kątem usterek językowych (m.in. ortograficznych, leksykalnych, interpunkcyjnych).

Zwykle korektor zajmuje się także błędami składu. Sprawdza, czy wyrazy zostały właściwie podzielone, usuwa sieroty („wiszące spójniki” – jednoliterowe wyrazy na końcu linii) czy wdowy (bardzo krótkie wiersze na końcu akapitu), weryfikuje, czy nie ma w tekście niespójnych zapisów, czy numery stron w spisie treści zgadzają się z rzeczywistością.

Czasami tekst trafia do pierwszej korekty jeszcze przed składem, w edytorze tekstów. Najczęściej jednak korektor pracuje dopiero na złożonej publikacji w PDF-ie. Czuwa też nad tym, by zmiany zostały poprawnie naniesione.

Druk książki

Poprawnie przygotowany do druku plik to nie wszystko. Szczególnie jeśli wydajesz książkę w self-publishingu, czeka Cię jeszcze kilka decyzji związanych z wydrukiem.

Wybór zależy głównie od rodzaju publikacji, budżetu, planowanego nakładu oraz ceny okładkowej. Gdy określisz już, jak ma docelowo wyglądać Twoja książka, drukarnia przygotuje dla Ciebie wydruk próbny (proof).

Więcej o druku książki przeczytasz w artykule Self-publishing krok po kroku — druk.

Jeśli nawiążesz ze mną współpracę, polecę Ci kilka sprawdzonych drukarni. Mogą też w Twoim imieniu porozmawiać z drukarzami, tak by książka spełniła twoje oczekiwania. Dzięki temu nie wybierasz w ciemno – Twój projekt będzie w najlepszych rękach!

Możesz też wydać książkę w postaci elektronicznej — jako e-book lub audiobook. Na rynku jest coraz więcej platform, na których możesz umieścić swoją publikację. Od maja 2023 roku dzięki Empik Selfpublishing każdy może samodzielnie wydać swoją książkę w formie e-booka, audiobooka oraz książki papierowej i dotrzeć do milionów czytelników. Jestem partnerem Empiku, jeśli chcesz wydać swoją książkę zgodnie z wytycznymi tego wydawcy, napisz do mnie.

Jak przygotować książkę do druku – podsumowanie

Aby wydać książkę, musisz zdawać sobie sprawę z tego, że jest to proces wymagający dobrego planu i często długotrwały. Niezależnie od tego, czy będziesz współpracować z dużym wydawnictwem czy zechcesz wydać książkę jako self-publisher, warto znać poszczególne etapy procesu wydawniczego. Ta wiedza pozwoli Ci spokojniej się przygotować się na kolejne kroki i bardziej świadomie zaangażować w pracę nad książką.

Choć cały proces wydawniczy składa się z wielu etapów, pracuje nad nim grono specjalistów, a każda zapisana przez Ciebie strona jest analizowana na różne sposoby – efekt jest tego wart. To świeżutka i pachnąca książka!